Kruisbessensap maken is iets wat je niet snel in de winkel koopt, maar des te leuker is het om het zelf te doen. Zeker als je een struik in de tuin hebt, of iemand kent met een overschot aan kruisbessen. Het is een sapje met een stevige, frisse smaak en een lichte zuurheid die goed past bij warme zomerdagen, maar net zo goed in de winter bij het ontbijt of als basis voor limonade. Zelf kruisbessensap maken geeft niet alleen voldoening, je weet ook precies wat erin zit.
In dit recept laat ik stap voor stap zien hoe je van verse kruisbessen een puur sapje maakt, zonder toevoegingen. Dit recept is goed voor twee flessen van ongeveer 750 milliliter per stuk. Gebruik bij voorkeur verse, rijpe kruisbessen, rood of groen, dat maakt niet uit. De bereiding vraagt wat tijd en aandacht, maar moeilijk is het niet. Met wat geduld heb je straks een heerlijk eigen sapje in huis, klaar om van te genieten.

Hoe kruisbessensap maken?
Benodigdheden
- Grote pan van minimaal vier liter inhoud
- Houten lepel
- Schuimspaan
- Fijne zeef of neteldoek
- Schone theedoek
- Twee glazen flessen van ongeveer zevenhonderdvijftig milliliter
- Trechter
- Soeplepel of maatbeker
- Eventueel een flesborstel en soda om de flessen schoon te maken
Ingrediënten
- 2 kilogram rijpe kruisbessen
- 300 milliliter water
- 200 gram suiker optioneel, naar smaak
Bereiding
1. Voorbereiding
- Begin met het schoonmaken van de kruisbessen. Spoel ze af onder koud water en verwijder eventueel de steeltjes en bloempuntjes. Doe dit met aandacht, want restjes kunnen de smaak beïnvloeden. Laat de bessen goed uitlekken in een vergiet.
2. Koken
- Doe de kruisbessen in een grote pan samen met het water. Zet de pan op middelhoog vuur en breng het geheel langzaam aan de kook. Roer af en toe voorzichtig met een houten lepel. Na ongeveer tien tot vijftien minuten beginnen de bessen open te barsten en sap los te laten. Blijf erbij en zorg dat het niet aanbrandt.
3. Sap maken
- Wanneer de bessen goed gekookt zijn en veel sap hebben afgegeven, haal je de pan van het vuur. Zet een fijne zeef of een neteldoek boven een ruime kom en giet het mengsel hierin. Laat het sap rustig uitlekken. Druk niet te hard, anders komt er pulp mee, wat het sap troebel maakt. Laat het sap zeker een half uur uitlekken. Voor helder sap kun je het daarna nogmaals zeven door een doek.
- Giet het gezeefde sap terug in een schone pan. Voeg eventueel suiker toe als je het sap iets zoeter wilt maken. Breng het opnieuw aan de kook en laat het twee minuten doorkoken. Dit zorgt ervoor dat het sap goed houdbaar wordt en eventuele bacteriën verdwijnen.
4. Bottelen
- Maak ondertussen de flessen goed schoon. Kook ze vijf minuten in een grote pan water of spoel ze met kokend heet water. Laat ze op een schone theedoek uitlekken met de opening naar beneden. Kook ook de deksels of doppen.
- Giet het hete sap met behulp van een trechter in de warme flessen. Vul ze tot net onder de rand en sluit ze meteen goed af. Zet ze op hun kop en laat ze zo vijftien minuten afkoelen. Draai ze daarna weer rechtop en laat volledig afkoelen.
- Zet de flessen daarna op een koele, donkere plek. Na één dag is het sap klaar om te drinken, maar de smaak verdiept zich na een paar dagen.
Hoelang is kruisbessensap houdbaar?
Zelfgemaakt kruisbessensap dat heet gebotteld is in schone flessen blijft zeker zes tot acht maanden goed, mits je het bewaart op een donkere en koele plek zoals een kelder of voorraadkast. Na openen is het sap in de koelkast nog ongeveer vijf tot zeven dagen houdbaar. Gebruik dan liefst een schone schenkdop of schenk het sap uit zonder direct uit de fles te drinken, om bederf te voorkomen.
Vijf variaties en aanpassingen
Zwarte of blauwe bessen
Voeg een handvol zwarte bessen of blauwe bessen toe tijdens het koken voor een intensere kleur en extra smaak
Citroensap
Voeg vlak voor het bottelen een paar druppels citroensap toe voor een frissere toets
Zonder suiker
Laat de suiker achterwege als je van zuur sap houdt, of gebruik honing als alternatief
Vanille of kaneel
Voeg tijdens het koken een stukje vanille of kaneel toe voor een zachte kruidige ondertoon
Limonade
Gebruik het sap als basis voor limonade, mix met bruiswater en een takje munt voor een zomerse dorstlesser
Appel of rabarber
Wil je dat ik dit recept ook omzet naar een versie met appel of rabarber als toevoeging?

Wilhelmus Hengstmengel
Auteur en kokAls kok weet Wilhelmus Hengstmengel als geen ander, lekker eten begint bij het op de juiste manier bewaren van levensmiddelen. Hij heeft inmiddels ruim 15 jaar ervaring in de keuken (dus ook met het bewaren en invriezen van onder andere groente, fruit, vlees, vis, en gerechten), en schrijft artikelen en recepten voor diverse Nederlandstalige receptensites (onder andere deze site), en enkele Duitstalige receptensites. Als oud groenteboer weet hij veel over groenten en fruit, en door het veelvuldig koken ook veel over de bereiding van vlees en vis. En natuurlijk over het langer goed houden van voedingsmiddelen. Hij heeft een passie voor het schrijven over simpele gerechten en kookmethoden. is een geboren Rotterdammer, maar vandaag de dag een echte Tiroler en Wereldburger. Bewaren en invriezen is over de hele wereld nagenoeg hetzelfde, maar toch soms net even anders.