Rabarberjam zonder suiker maken is iets waar ik elk voorjaar opnieuw naar uitkijk. Zodra de rabarber in de tuin rijp genoeg is en die fris-zurige geur je al tegemoet komt bij het snijden, weet je dat het tijd is om de potten klaar te zetten. Wat ik zo prettig vind aan jam maken zonder suiker, is dat je de echte smaak van de rabarber proeft. Het is puur, eerlijk en niet overgoten met zoetigheid. Daardoor past het net zo goed bij een stevige plak roggebrood als bij een kommetje yoghurt.
Het maken van een jam zonder suiker vraagt wel wat aandacht. Je werkt met natuurlijke zuren en zonder conserveringsmiddelen, dus hygiëne is extra belangrijk. De keuze van potten en deksels speelt ook mee. Sommige mensen zetten de potten na het vullen op hun kop, zodat de deksel zich beter sluit door het vacuüm. Dat is zeker mogelijk, maar let op: bij sommige deksels tast het zuur van de rabarber het metaal aan. In dat geval is het verstandiger om deksels te gebruiken die speciaal bestand zijn tegen zuur. Als je dat soort deksels hebt, kun je wél veilig op de kop zetten en zo de houdbaarheid verbeteren.
Hoe rabarberjam zonder suiker maken?
Benodigdheden
- Grote pan met dikke bodem
- Houten lepel of pureestamper
- Trechter
- Pollepel
- Schone glazen jampotten van ongeveer 200 milliliter met goed sluitende deksels
- Eventueel een glazen maatbeker om schoon over te schenken
- Keukendoek
- Keukentang of hittebestendige handschoenen
Ingrediënten
- 1000 gram rabarber gewassen en in stukjes van 1 centimeter gesneden
- 2 rijpe appels zonder klokhuis, met schil, in stukjes gesneden
- 1 theelepel citroensap
- 100 milliliter water
- 2 eetlepels chiazaad of 1 afgestreken theelepel agar agar optioneel
- Eventueel 1 tot 2 eetlepels honing dadelstroop of appelconcentraat (optioneel)
Bereiding
1. Voorbereiding
- Begin met het steriliseren van de potten. Was ze goed uit met heet water en zet ze 10 minuten in een oven van 120 graden Celsius of kook ze 10 minuten in een pan met water. Doe hetzelfde met de deksels. Laat ze daarna ondersteboven uitlekken op een schone doek.
2. Jam maken
- Doe de stukjes rabarber en appel in een grote pan. Voeg het water en het citroensap toe. Zet de pan op middelhoog vuur en laat de massa aan de kook komen. Blijf goed roeren zodat niets aankoekt. Na een minuut of 10 zijn de stukjes zacht en kun je ze fijnstampen met een pureestamper of houten lepel. Wil je een gladdere jam, dan kun je ook even de staafmixer gebruiken.
- Als je de jam iets wilt indikken, voeg dan het chiazaad toe. Laat dit nog 10 minuten meekoken. Chiazaad heeft tijd nodig om te binden. Als je liever agar agar gebruikt, roer deze dan eerst aan in een beetje warm water en voeg het mengsel dan toe. Laat ook dit nog 2 tot 3 minuten goed meekoken.
- Proef de jam. Als je het iets te zuur vindt, kun je een klein beetje honing of appelconcentraat toevoegen, maar dat hoeft niet. De jam blijft ook zonder zoetmiddel goed op smaak als je hem later combineert met bijvoorbeeld noten, kaas of brood.
- Schep de hete jam in de warme, steriele potten. Gebruik een trechter om knoeien te voorkomen. Veeg eventuele randen schoon met een schone doek. Sluit de potten direct goed af. Als je potten met zuur-bestendige deksels gebruikt, kun je ze nu 5 minuten op hun kop zetten om vacuüm te trekken. Daarna weer rechtop laten afkoelen.
- Laat de potten afkoelen op een doek, weg van tocht. Controleer na een paar uur of het deksel goed ingetrokken is. Als dat niet zo is, gebruik deze pot dan als eerste.
Hoelang is rabarberjam zonder suiker houdbaar?
Rabarberjam zonder suiker kun je in goed afgesloten, schone potten ongeveer drie maanden bewaren op een koele, donkere plaats, bijvoorbeeld in een kelderkast. Eenmaal geopend moet je de jam in de koelkast zetten en binnen 1 tot 2 weken opmaken.
De bewaartijd is afhankelijk van hoe schoon je gewerkt hebt en of je gebruik hebt gemaakt van natuurlijke bindmiddelen zoals chia of agar agar. Hoe minder vocht er in de jam achterblijft, hoe langer hij houdbaar blijft. Op de kop zetten helpt bij het vacuüm trekken, maar zorg dan wel voor zuurresistente deksels.
Vijf variaties en aanpassingen
Met aardbei
Voeg 300 gram verse aardbeien toe aan het begin, in stukjes. Het maakt de jam iets zoeter en geeft een zachtere smaakbalans.
Met sinaasappelrasp
Voeg aan het einde de geraspte schil van een biologische sinaasappel toe. Dat geeft een fris citrusaccent dat goed samengaat met de zurigheid van rabarber.
Met kaneel of kardemom
Een snufje kaneel of gemalen kardemom maakt het warm en kruidig. Zeker in de herfst een aanrader.
Met dadels
In plaats van honing of appelconcentraat kun je 6 tot 8 fijngesneden dadels meekoken. Ze geven een natuurlijke zoetheid en een volle smaak.
Met perzik
Gebruik in plaats van appel 2 rijpe perziken. Die geven een zachte structuur en zoetere toon aan de jam. Perfect bij een kaasplankje.
Wilhelmus Hengstmengel
Auteur en kokAls kok weet Wilhelmus Hengstmengel als geen ander, lekker eten begint bij het op de juiste manier bewaren van levensmiddelen. Hij heeft inmiddels ruim 15 jaar ervaring in de keuken (dus ook met het bewaren en invriezen van onder andere groente, fruit, vlees, vis, en gerechten), en schrijft artikelen en recepten voor diverse Nederlandstalige receptensites (onder andere deze site), en enkele Duitstalige receptensites. Als oud groenteboer weet hij veel over groenten en fruit, en door het veelvuldig koken ook veel over de bereiding van vlees en vis. En natuurlijk over het langer goed houden van voedingsmiddelen. Hij heeft een passie voor het schrijven over simpele gerechten en kookmethoden. is een geboren Rotterdammer, maar vandaag de dag een echte Tiroler en Wereldburger. Bewaren en invriezen is over de hele wereld nagenoeg hetzelfde, maar toch soms net even anders.
